با روند رو به پایان ذخایر یاقوت برمه در جهان، جویندگان سنگهای قیمتی، یاقوتهای سرخ آفریقایی را به عنوان جایگزین این سنگها انتخاب کردهاند. یاقوت سرخ در دسته بندیهای ارزشگذاری مادی، قیمت بالاتری از یاقوت کبود و زمرد دارد و در برخی موارد از الماس نیز با ارزشتر است.
از دهههای گذشته معادن باستانی موگوک (Mogok) برمه شمالی منبع اصلی استخراج یاقوت سرخ در جهان بوده است. امروزه ذخایر این معادن تقریبا رو به پایان است و باعث شده است که قیمت این یاقوتها افزایش سرسامآوری داشته باشد. بخشی از این گرانی نیز به تحریم واردات کالا از برمه به ایالات متحده مربوط میشود. این کمبود و گرانی باعث شده است که آفریقا به سرزمین اصلی یاقوت سرخ و مبدا نخست جویندگان سنگهای قیمتی تبدیل شود.
محبوبیت یاقوت سرخ
جرمی موریس مدیر عامل برند لندنی و خانه جواهر دیوید موریس در رابطه با قیمت بالای یاقوتهای با کیفیت برمه میگوید: «همه آرزو دارند که یک انگشتر ده قیراطی یاقوت برمهای داشته باشند، اما هر کسی نمیتواند پانزده میلیون دلار برای آن پرداخت کند». سال گذشته انگشتر ۸/۶ قیراطی یاقوت برمه که به مجموعه اختصاصی تاجر ثروتمند یونانی دیمیتری ماوروماتیس (Dimitri Mavrommatis) تعلق داشته است در حراجی به قیمت رکوردشکن ۸/۶ میلیون دلار به فروش رسید.
یاقوتهای آفریقایی کم کم خلاء حاصل از کمبود یاقوتهای برمهای را در بازار جهانی پر کرده است و در سال گذشته یکی از مهمترین خبرهای دنیای جواهرات، یاقوت موزامبیکی بیضی شکل ۱۵/۲۹ قیراطی بوده است. این یاقوت کمیاب در گردنبند چند رشتهای منحصربفرد « Reine Makéda » مورد استفاده قرار گرفته که در دوسالانه معتبر جواهرات آنتیک ۲۰۱۴ از آن رونمایی شد.
با افزایش محبوبیت این یاقوتها و نقش اصلی آنها در مجموعههای خانههای جواهرات، نادیده گرفتن اهمیت این سنگهای قیمتی رنگی غیرممکن است. خانه جواهرات جمفیلدز (Gemfields) که به عنوان استخراج کننده شماره یک سنگهای قیمتی رنگی در دنیا شناخته میشود نیز در سالهای اخیر با توجه به این محبوبیت روزافزون، مجموعههای متعددی را به یاقوتهای آفریقایی بویژه یاقوت معادن موزامبیک اختصاص داده است.
آفریقا به عنوان منبع جدید استخراج این سنگها تاثیر قابل توجهی در بازار فروش سنگهای قیمتی داشته است و در ماه دسامبر سال گذشته گزارش حراجیهای جمفیلدز فروش حیرت انگیز ۴۳/۳ میلیون دلاری که بالاترین فروش در تاریخ این کمپانی است را نشان میدهد.
خاستگاه یاقوت هر کجا که باشد اهمیت چندانی ندارد و با توجه به اینکه این سنگها در قارههای مختلف یافت میشوند، نکتهای که در این میان حائز اهمیت است رنگ این سنگها است. یاقوت «سرخ خون کبوتری» گرانبهاترین نوع این سنگ است که معمولا در برمه یافت میشود. سرخ خون کبوتری اصطلاحی است که برای توصیف سایه رنگی خاصی از یاقوت بدون توجه به خاستگاه آن به کاربرده میشود و سایه قرمز این سنگها بیش از ۵۱ درصد است. در یاقوتهای سرخ سایههای رنگی مختلفی وجود دارد اما خبرهترین سنگ شناسان نیز نمیتوانند بیش از دو سایه رنگی را در این سنگها تشخیص دهند.
آندره آباژیان (André Abadjian) جواهرساز مستقل که یاقوتهای برمهای و آفریقایی را به مشتریان خود عرضه می کند، میگوید: «در گذشته مشتریان تنها به یاقوتهای برمهای علاقه داشتند اما در سالهای اخیر و با کشف معادن یاقوت موزامبیک و تانزانیا علاقه به این سنگهای آفریقایی با کیفیت و زیبا شدت گرفته است که البته قیمت مناسبتر نیز در این میان بیتاثیر نیست». با تمامی این تفاسیر سوال این است که تفاوت میان یاقوتهای معروف برمهای و همتایان آفریقایی آنها چیست؟ یاقوتهای برمهای به دلیل درخشش و خصوصیت شبنمایی خود شهرت فراوانی دارند و این خصوصیتی است که در انواع یاقوتهای سرخ خون کبوتری دیده میشود.
تفاوت جزئی میان این دو سنگ در رنگ آنها است، انواع برمهای این سنگها رنگ سرخ پرنگ، یکدست و غنیتری دارند، در حالی که در انواع آفریقایی این سنگها کمی سایه بنفش نیز دیده میشود. تفاوت میان یاقوتهای برمهای و آفریقایی براحتی قابل تشخیص است. تنها موارد استثنایی در این میان به یاقوتهای معدن ویندزور تانزانیا مربوط میشود که به یاقوتهای برمهای بسیار شباهت دارند و تشخیص آن کار بسیار مشکلی است. سایههای صورتی به نسبت روشن یاقوتهای آفریقایی در میان نسل جوان جواهردوستان بسیار طرفدار دارد و خانههای جواهر معتبری چون بولگاری و دی گریزونو (de GRISOGONO) در مجموعههای اخیر خود بسیار از یاقوتهای آفریقایی بهره گرفتهاند و اینطور به نظر میرسد که این گرایش محبوب به این زودیها فروکش نخواهد کرد.